Βασικά στάδια κατασκευής ενός φυτεμένου δώματος

Για τη σωστή συνολική εφαρμογή και λειτουργία ενός φυτεμένου δώματος θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τα παρακάτω στάδια κατασκευής.

Α. Υποδομή - Βασική μόνωση

1. Θερμομόνωση.
2. Κλίσεις απορροής
3. Στεγανοποίηση.
4. Αντιριζική στρώση
5. Βάρος βασικής μόνωσης

Β. Φυτεμένο Δώμα  

1. Σύστημα αποστράγγισης.
2. Ποιότητα και πάχος υποστρώματος φύτευσης.
3. Συνολικό βάρος χρήσης .
4. Σύστημα άρδευσης.

1. Θερμομόνωση

Η δημιουργία ενός φυτεμένου δώματος δεν καταργεί την εφαρμογή της θερμομόνωσης. Θεωρείτε βελτίωση της βασικής μόνωσης και δεν μειώνει τις απαιτήσεις που έχει η ενεργειακή μελέτη. 

Το νερό της βροχής που κυκλοφορεί κάτω από το χώμα, έχει χαμηλή θερμοκρασία και κρυώνει την επιφάνεια στεγανοποίησης. Αν δεν υπάρχει η κατάλληλη θερμομόνωση κάτω από τη ζώνη στεγανοποίησης τότε θα υπάρχουν σημαντικές απώλειες θερμότητας τους χειμερινούς μήνες. Η εφαρμογή της θερμομόνωσης πρέπει να ακολουθεί την ενεργειακή μελέτη σαν να μην υπήρχε φυτεμένο δώμα. 

Η διογκωμένη πολυστερίνη – EPS είναι το καταλληλότερο υλικό για μόνωση κάτω από φυτεμένα δώματα καθώς είναι αδρανές σε όλη τη διάρκεια ζωής της και δεν ελευθερώνει αέρια CFCs & CO2 όπως η εξιλασμένη πολυστερίνη.

Υπάρχουν διεθνής μελέτες που αναφέρουν ότι τα αέρια (CFCs & CO2) που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή της εξιλασμένης πολυστερίνης και ελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα με το χρόνο, μειώνουν την ανάπτυξη της βλάστηση από πάνω και τη δημιουργία τοπικών οικοσυστημάτων.   

2. Κλίσεις απορροής

Η γρήγορη απορροή των νερών είναι πολύ σημαντικός παράγοντας για τη σωστή χρήση και μακροχρόνια λειτουργία ενός φυτεμένου δώματός. 

Αναλόγως τις κλιματολογικές συνθήκες και το ύψος φύτευσης μια κλίση απορροής 

2% θεωρείτε κατάλληλη. Σε περιοχές που οι βροχοπτώσεις δεν είναι πολύ συχνές μια κλίση απορροής του 1% μπορεί να εφαρμοστεί.

3. Στεγανοποίηση

Σε ένα φυτεμένο δώμα η ζώνη στεγανοποίησης βρίσκεται συνεχώς σε συνθήκες υγρασίας και πίεσης του ριζικού συστήματος. Θα πρέπει λοιπόν να έχει μέγιστη αντοχή στο νερό και αντιριζικές ιδιότητες για τη μακροχρόνια προστασίατου δώματος και την καλή λειτουργία της εφαρμογής. Οποιαδήποτε αστοχία δεν μπορεί να φανεί αμέσως και η αποκατάσταση προϋποθέτει σημαντικό χρόνο και κόστος, ακόμα και αποξήλωση όλης της εφαρμογής.  Μια ολοκληρωμένη εφαρμογή στεγανοποίησης πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένα συνεργεία και περιλαμβάνει  ειδικά φρεάτια ελέγχου και άμεσης απορροής των νερών σε συνθήκες πλημύρας, ειδικά συστήματα ελέγχου διαρροής κάτω από τη στεγανοποίηση κ.α.

4. Αντιριζική στρώση

Η συντήρηση και ο έλεγχος της στεγανοποίησης είναι πρακτικά αδύνατος. Οι αντιριζική στρώση είναι αυτή που θα προστατεύσει τη στεγανοποίηση και θα της δώσει πολλά χρόνια χρήσης. 

Αν το υλικό στεγανοποίησης  δεν έχει αντιριζικές ιδιότητες πρέπει να εφαρμοστεί ένα αντιριζικό φιλμ πριν την αποστραγγιστική στρώση. Είναι συνήθως ποιότητας FPP και διατίθεται σε μαύρο χρώμα. 

Το αντιριζικό φιλμ προτείνεται και σε μεγάλες επιφάνειες για έξτρα προστασία ανεξαρτήτως αν η βασική στεγανοποίηση έχει αντιριζικές ιδιότητες.

5. Βάρος βασικής μόνωσης

Το μεγαλύτερο μειονέκτημα ενός φυτεμένου δώματος είναι το έξτρα βάρος που προσδίδει σε μια επιφάνεια. 

Ο συνήθης τρόπος δημιουργίας κλήσεων με τη χρήση τσιμεντοκονιαμάτων και άλλων παρεμφερή υλικών αυξάνει σημαντικά το βάρος της εφαρμογής. Η ανάγκη δημιουργίας κλίσεων 2% απαιτεί αυξημένο μέγιστο ύψος απορροής, που σε μεγάλα δώματα μπορεί να ξεπεράσει και τα 20εκ. Σε συνδυασμό με το βάρος του κορεσμένου χώματος  το συνολικό βάρος μπορεί να υπερβεί ακόμα και τα 500 κιλά/μ2 γι’ αυτό πρέπει να υπολογίζεται πάντα με ακρίβεια για την ασφάλεια της επιφάνειας και της κατασκευής γενικότερα. Προτείνεται να  επιλέγονται διάφοροι τρόποι μείωσης του βάρους της βασικής μόνωσης όπως η Κεκλιμένη Μόνωση.

6. Σύστημα αποστράγγισης

Η ζώνη αποστράγγισης ενός φυτεμένου δώματος συνεισφέρει στο 50% της σωστής ανάπτυξης της φύτευσης. 

ο υπόστρωμα ενός φυτεμένου δώματος έχει λιγότερο από 30%  κατακράτηση υγρασίας γι’ αυτό η ζώνη αποστράγγισης διαθέτει ειδικές οπές που αποθηκεύουν το απαιτούμενο νερό για το ριζικό σύστημα, ειδικότερα κατά το πότισμα.  

Ένα ολοκληρωμένο σύστημα αποστράγγισης περιλαμβάνει στρώσης διαχωρισμού, κατακράτησης και ελέγχου διείσδυσης. Η επιλογή εξαρτάται από τα ποσοστά βροχόπτωσης της περιοχής, το πάχος της φύτευσης και το μέγεθος της επιφάνειας. 

Υπάρχει μεγάλη γκάμα συστημάτων στην αγορά με πολλές επιλογές που καλύπτουν κάθε ανάγκη.

7. Ποιότητα & πάχος υποστρώματος φύτευσης.

Το υπόστρωμα που εφαρμόζεται σε ένα φυτεμένο δώμα πρέπει να είναι συγκεκριμένων προδιαγραφών και ελαφρύ. Πρέπει να επιτρέπει την εύκολη δίοδο του νερού μέσα σε αυτό και να έχει κατακράτηση υγρασία το πολύ 30%. 

Η αναλογίες των υλικών μίξης (αμμώδες χώμα, ελαφρόπετρα  κ.α.) και τα πρόσθετα ανάπτυξης (αταπουλγίτης, κομπόστ κ.α.) πρέπει να επιλέγονται από εξειδικευμένους γεωπόνους. Σε καμία περίπτωση δεν προτείνεται η χρήση κοινού χώματος εκσκαφής. Η επιλογή του πάχους φύτευσης εξαρτάται από τα φυτά που θα επιλεχθούν. Οι ρίζες πρέπει να είναι κοντά στη ζώνη κατακράτησης νερού. Υπάρχουν συγκεκριμένες προδιαγραφές και πίνακες για τις ανάγκες κάθε βλάστησης.  Μια μελέτη από εξειδικευμένους γεωπόνους είναι απαραίτητη.

8. Βάρος φυτεμένου δώματος.

Το συνολικό βάρος ενός φυτεμένου δώματος πρέπει να υπολογίζεται σε κατάσταση κορεσμού σε έντονη βροχόπτωση. Χώμα πάχους 20 εκ με μέσο βάρος 60 κιλά/μ2 μπορεί να φτάσει και τα 250 κιλά/μ2 σε έντονη βροχόπτωση.

Επίσης το μέσο βάρος του κοινού χώματος είναι 1800-2000 κιλά/μ3 ενώ το βάρος ενός υποστρώματος εγκεκριμένο για φυτεμένα δώματα δεν ξεπερνάει τα 1200 κιλά/μ3.

9. Σύστημα άρδευσης

Λόγω της μικρής κατακράτησης νερού του υποστρώματος σε ένα φυτεμένο δώμα, η επιλογή ενός συστήματος άρδευσης είναι πολύ σημαντική στην ανάπτυξη και συντήρηση της φύτευσής. Διαφορετικά φυτά έχουν διαφορετικές απαιτήσεις και ανάγκες ποτίσματος.  Η επιλογή των υλικών και του τρόπου ποτίσματος παίζει σημαντικό ρόλο στη μειωμένη συντήρηση και ανάπτυξη των φυτών.